Znajdź zawartość

Wczoraj wpadłem na pomyśl utworzenia wątku o Mołniach. Ale nie chodziło mi o zegarki kieszonkowe, tylko o coś „większego” – czyli o popularne kominkowe Mołnie oraz ich „wojskowe” odpowiedniki czyli AWRMy w różnych wersjach. Chciałbym abyśmy w temacie tym wrzucali fotki swoich Mołni – jak wiadomo te kominkowe występowały w ogromnej liczbie odmian, w bardzo zróżnicowanych obudowach. Wiem, że jest na Forum parę osób, które posiadają takowe Mołnie w liczbie większej niż jedna Ja też zaliczam się do takich osób, więc nie ukrywam, że będę zasilał ten wątek opisami swoich Mołnii, nie chciałbym jednak aby ten temat był stworzony „pode mnie”, zachęcam więc do wrzucania innych zdjęć. Oczywiście w tym temacie byłoby też miejsce na wszelkie pytania techniczne dotyczące werków zegarów Mołnia Na początek wrzucę fotki Mołnii, od której zaczęło się moje kolekcjonowanie tych zegarów: Pomimo tego, że ta Mołnia pochodzi z późniejszych lat produkcji (obstawiam lata 70-te lub początek 80-tych) to ma jeszcze względnie dobrą jakość wykonania. Werk umieszczony jest w plastikowej obudowie, która oklejona jest imitacją drewna Za to na górze i na dole obudowy mamy przynitowane płyty wykonane z pięknie szlifowanego mosiądzu. Na tej fotce widać natomiast sposób mocowania werku w obudowie: Otóż całość (werk z tarczą i ramką ze szkłem) trzyma się w obudowie jedynie na dwóch śrubkach M4 – widocznych na powyższej fotce. Nakręcanie sprężyny i nastawianie godzin odbywa się jednym pokrętłem. Tarcza, podobnie jak płyty obudowy, wykonana jest ze zdobionego mosiądzu; krój cyfr bardzo czytelny, wskazówki dobrze dobrane stylistycznie: W środku późniejsza wersja werku – 57128, jeszcze w stosunkowo ładnej postaci: Z racji zastosowanych mosiężnych elementów cały zegar waży sporo, natomiast wymiary zewnętrzne zbliżone są do wymiarów typowej cegłówki To tyle na dzisiaj – mam nadzieję, że ten wątek się jakoś przyjmie. Zdaję sobie sprawę, że wykonane przeze mnie fotki nie są najwyższych lotów, ale to niebawem się zmieni Edycja 10.12.2015: Zgodnie z sugestią naszego Moderatora rk7000 i zgodnie z własnym zamiarem rozszerzyłem zakres tematyczny wątku. Teraz można tu pokazywać wszystkie radzieckie/rosyjskie czasomierze, które nie są zegarkami naręcznymi, ani kieszonkowymi. Oprócz typowych zegarów "cywilnych" miło byłoby tu zobaczyć zegary o specjalnym przeznaczeniu (np. z pojazdów lub urządzeń).

Od jakiegoś czasu chciałem usystematyzować swoje wiadomości na temat Mołni, ale tak naprawdę to zrobię kiedy wreszcie uporządkuję ten stos złomu, który lubię nazywać swoją kolekcją. Na razie zrobiłem mocno wstępną wersję osi czasu z różnymi wersjami Mołni i innych mołniowatych. Obrazek jest duży, wiem. To ma rozmiar A4 przy 150dpi, jakby ktoś chciał to sobie wydrukować. Z tego powodu, wyjątkowo, podaję obrazek w formie linka. Lepiej to sobie otworzyć w osobnym oknie. http://szafran.civ.pl/watch/edukacyjne/molnija-timeline.jpg Edit: dodałem wersję w PDFie. http://szafran.civ.pl/watch/edukacyjne/molnija-timeline.pdf Uwagi: 1) Powtarzam, to w żaden sposób nie jest wersja ostateczna, tylko wstęp do dyskusji. Wykres będzie też uzupełniany, kiedy będę robił porządki w mojej kolekcji (a uzbierało mi się sporo Mołni). 2) Wykres zawiera zmiany techniczne i estetyczne, które wydały mi się istotne. Taka była jego idea. Nie zawiera bardziej szczegółowych informacji, które mogą być ciekawe i przydatne dla kolekcjonera: - zmiany w mikroregulatorze (poza poszukiwaną precyzyjną regulacją) oraz pewne zmiany w łożyskowaniu - zmiany w zapadce naciągu - zmiany w kole balansu, w tym ilości ciężarków - co subtelniejsze zmiany w wykończeniu mostków, w tym detale sygnatur - koperty, tarcze, wskazówki etc. zupełnie pominąłem - tu chodzi tylko o werki (wyjątkiem jest przejście ze szkiełek pleksi na mineralne, bo stąd wzięła się nazwa "Kristall") 3) o ile początki produkcji w Moskwie (i w sumie w Czelabińsku też) da się udokumentować, to potem zaczynają się schody - W okolicach roku 1969 przestano sygnować mechanizmy datą produkcji. - Na krótko wrócono do datowania mechanizmów w czasie od końca 1984 roku do początku 1986 roku (większość tych egzemplarzy pochodzi z 1985 r.) - ale to niezbyt często spotykane egzemplarze, najwidoczniej sygnowano tak tylko część produkcji. - Największa bariera informacyjna występuje po rozpadzie ZSRR (1991). Nawet za Stalina nie było tak szczelnego utajniania informacji. Za zadawanie głupich pytań można otrzymać głównie wp***dol. Zbyt dużo tam było niejasnych interesów. Jeśli macie jakieś foty które mogłyby dopełnić to zestawienie, byłbym wdzięczny. W przypadku zegarków po roku 1969 cenne byłyby też paszporty i inne papiery. pozdrawiam Narfas

tarcza 38,9 Templariusz #MojecyferblatyRKMistyk

Poniższy tekst prawdopodobnie nie powstał by gdyby nie dogłębna analiza tematu przez Kolegę @Narfas w temacie Linia Czasu Także duza ilość fotografii pochodzi z tego forum - pewnie część osób je rozpoznaje Czelabińska fabryka zegarków „Błyskawica”- ros. «Молния»(czyt. Mołnia) rozpoczęła produkcję 17 listopada 1947 r. na podstawie zarządzenia Rady Ministrów ZSRR. Początkowo głównym odbiorcą zegarków było Ministerstwo Obrony ZSRR. Produkowano zegarki na nadgarstek, kieszonkowe, stołowe i ścienne. Pomimo iż fabryka powstała w 1947r., jej historia jest nieco dłuższa – nie urodziła się sama. Matką była Fabryka zegarków Złotoust, natomiast babką Pierwsza Moskiewska F. Z. Cały personel w pierwszych latach działalności został oddelegowany do Czelabińska z fabryki w mieście Złotoust, stamtąd też pochodziły pierwsze maszyny produkcyjne, przy użyciu których rozpoczęto produkcję zegarków. Głównymi produktami zakładu były zegarki lotnicze, a głównym odbiorcą było Ministerstwo Obrony ZSRR. Już w 1948 r. (rok po rozpoczęciu pracy) fabryka wyprodukowała pierwszą partię zegarów lotniczych AWR-M (ABP-M) z 8-dniową rezerwą chodu, opracowaną i pierwotnie wyprodukowaną przez 1. Moskiewską Fabrykę Zegarków. Zegar ten został zainstalowany na wielu radzieckich samolotach wojskowych. Następnie zakład zaczął produkować zegarki lotnicze ACzS,(АЧС), których produkcję również początkowo wdrożyła 1. Moskiewska Fabryka Zegarków i z której produkcję przeniesiono do Czelabińska. Prototypem ACzS-1 był zegarek lotniczy produkowany przez Jaeger Le Coultre - jedną ze szwajcarskich manufaktur - dla lotnictwa radzieckiego do 1939 roku. Produkcja tych zegarków stała się głównym obszarem działalności fabryki i nadal tak jest. Pojawiając się po raz pierwszy w kokpicie najbardziej masywnego myśliwca odrzutowego w historii lotnictwa: MiG-15, który później stał się ikoną, szybko potwierdził swoją niezawodność, a 10 lat po uruchomieniu, fabryka produkowała do 30 tysięcy zegarów specjalnych rocznie. AczS-y były montowane w kokpitach wszystkich generacji radzieckich samolotów bojowych marek MiG, Su, TU, An i Jak, dlatego nazwa ACzS stała się popularnym rzeczownikiem dla radzieckich i rosyjskich pilotów w odniesieniu do każdego zegarka lotniczego. Wraz z każdą nową generacją radzieckich myśliwców pojawiały się nowe modyfikacje zegarów pokładowych, rozwijane z uwzględnieniem zaleceń pilotów. Zegarki lotnicze produkowane w fabryce zegarków Mołnia nadal są najbardziej pożądane na rynku rosyjskim, są nawet rodzajem symbolu rosyjskich sił powietrznych. ACzS Zakład produkował również zegarki czołgowe oraz zegarki dla okrętów podwodnych i statków. Więcej o takich zegarach (choć nie wszystko) można poczytać w artykule pt. „Czasy wojny”. Zegary woskowe - specjalne, wykorzystywano także dla przemysłu cywilnego; poniżej przykład zegara znanego z kokpitów samolotów jak i wnętrza czołgów, który w odpowiedniej oprawie stał się zegarem biurkowym Równolegle z produkcją zegarków do specjalnych celów zakład wytwarzał produkty cywilne: zegarki kieszonkowe, gabinetowe i naścienne. W 1948 r. produkcja zegarków kieszonkowych wyniosła 1277 szt., biurkowych - 7202 szt. Ilość wyprodukowanych zegarków wzrosła i w 1988 r. wyprodukowano ich już 1 404 000 sztuk. W latach 80. marka zegarków „Błyskawica” została wywieziona do 30 krajów na całym świecie. Wyprodukowano ponad 150 rodzajów tematycznych zegarków kieszonkowych wyposażonych w kryte koperty z wieloma motywami poruszającymi tematy historyczne, legendy czy też sceny z życia. Komitet organizacyjny Olimpiady w Moskwie w roku 1980 wybrał markę zegarków „Błyskawica” jako zegarek prezentowy dla uczestników Olimpiady. Koperty tych zegarków zostały ozdobione wizerunkiem niedźwiedzia olimpijskiego, inne obrazami bokserów i zapaśników, a także pięcioma przeplatającymi się pierścieniami i napisem „Moskwa 80”.Dzięki zegarkom kieszonkowym marka Mołnia stała się jedną z najbardziej znanych marek na rynku rosyjskim. ponizej niewielka część z wielu zegarków tematycznych. Fabryka Mołnia wytwarzała zegarki kieszonkowe wyposażone w mechanizm mołnia cal.3602. W tym miejscu ciekawa informacja, o której nie wszyscy wiedzą, zegarki na calibrze 3602 produkowano od roku 1946, natomiast fabryka Mołnia powstała w 1947, zaś produkcję rozpoczęła w 1948. Pierwsze zegarki kieszonkowe z mechanizmem 3602 powstały więc nie w fabryce Mołnia zaś w Drugiej Moskiewskiej Fabryce Zegarków w 1946r. i otrzymały nazwę Salut, rok później powstały tam zegarki kieszonkowe o nazwie Mołnia i były wyposażone w ten sam mechanizm – z drobnymi różnicami. Kieszonki te dobrze się sprawowały i był na nie popyt, co mogło być jednym z kilku powodów, iż postanowiono utworzyć nową fabrykę zegarków w ZSRR o nazwie Mołnia, i która wytwarzała by te zegarki w większych ilościach. Salut i Mołnie z lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Historia pojawienia się mechanizmu stosowanego w zegarkach Mołnia nie jest oficjalnie w żaden sposób wyjaśniona i nigdzie nie znalazłem całkowicie jednoznacznej informacji na temat okoliczności w jakich został on zaadoptowany dla potrzeb radzieckiego przemysłu zegarmistrzowskiego. Jak zwykle w takich przypadkach miłośnicy „swiss made” twierdzą, że „ruscy” po prostu skopiowali mechanizm fabryki Cortebert i wykorzystali bez jakichkolwiek opłat i umów. W celu wyjaśnienia tego zagadnienia zagłębiłem się w historię marki Cortebert. Jak wiadomo w czasach carskich, jak wiele innych Szwajcarskich marek, Cortebert był obecny także na rynku rosyjskim i czerpał z tego duże korzyści. Po rewolucji, poza oczywistą obecnością w kręgach zegarków luksusowych, Cortebert stał się znany z wytwarzania zegarków kolejowych. W latach dwudziestych marka zaopatrywała w zegarki turecki system kolei i wiele europejskich systemów transportu samochodowego. Najbardziej jest jednak znana współpraca z koleją włoską, która to trwała, na prośbę Mussoliniego, od 1927 roku. Gdy Włochy w czasach faszystowskiej polityki kraju odrzuciły wszelkie obce marki, Cortebert rozprowadzał tam swoje produkty pod włoską marką Perseo. We wczesnych latach dwudziestych Rosja radziecka zwróciła się do Cortébert o pomoc w założeniu przemysłu zegarowego w Rosji. Znalazłem informację (także podlinkowaną w archiwalnych stronach forum KMZiZ), iż Rosja zakupiła maszyny i dane techniczne od Cortéberta i na podstawie mechanizmu zegarka kieszonkowego Cortébert, po wprowadzeniu modyfikacji, wyprodukowała w Rosji zegarek kieszonkowy „Mołnia”. Jednakże natrafiłem też na informację, iż Salut używał mechanizmu R36, który wcale nie pochodził bezpośrednio od firmy Cortebert lecz był częścią umowy między Związkiem Radzieckim a francuską firmą Lip. Jest o tym mowa w książce „The Birth of Soviet Watchmaking” autorstwa Alana F. Garrata. Lip bardzo długo współpracował z Rosjanami (od 1936r. do 1975r.) i w ciągu tych lat sprzedano z Francji wiele patentów na mechanizmy zegarkowe. ( jest na ten temat więcej napisane w rozdziale „Zakup licencji od Lip – nowe typy mechanizmów i technologia produkcji kamieni łożyskowych”). Według pana Alana Garrata Lip posiadał w swojej ofercie mechanizm R36, jednakże w dalszej części tekstu na temat tegoż wspomniany autor pisze coś zgoła odwrotnego; iż Mechanizm do mołnii zakupiono od marki Cortebert – podsumowując, Salut posiada mechanizm od lip R36 zaś mołnia od Cortebert. Jak widać coś jest tu źle zinterpretowane przez autora cytowanej książki , ponieważ mołnia to ewolucja Saluta i w praktyce to ten sam mechanizm, jedynie po wprowadzeniu zmian przez NIICzasprom dla polepszenia użytkowania i serwisu mechanizmu. Osobiście skłaniam się ku tezie iż dokumentacja mechanizmu pochodzi jednak od marki Lip, gdyż ewentualna współpraca Z Firmą Cortebert nie jest w Żaden sposób udokumentowana i opiera się jedynie na przypuszczeniach, zaś współpraca z Lipem jest udokumentowana. Dodatkowo Kaliber R36 Lip , który był podstawą dla Pobiedy ma również swój odpowiednik w kalibrze 514 marki Cortebert, więc ewidentnie Lip posiadał mechanizmy z oferty marki Cortebert. Według różnych źródeł wykorzystano Cortebert cal.616,cal.620 lub cal.488. Najbardziej wydaje się prawdopodobną wersja, iż cal. 488 był protoplastą zarówno cal. 620/14 jak i mołnii 3602/3. Poniżej kilka przykładów porównania tych mechanizmów. Pierwszy radziecki Caliber K-36 został opracowany w "НИИЧАСПРОМ" -Instytucie Badawczym Przemysłu Zegarmistrzowskiego (dla wygody dalej będę go nazywał Czasprom) mieszczącym się w Moskwie na ulicy Zegarowej 24. Opracowano od razu dwa warianty na 15 kamieniach, najpierw w 1946 roku pojawił się Salut w 2MFZ, a rok później w 1947r. na rynku radzieckim pojawiły się zegarki kieszonkowe o nawie Mołnia wypuszczone przez 2MFZ oraz w niewielkiej ilości w nowo powstałej Czelabińskiej Fabryce Zegarków (CzCzZ), której wkrótce nadano nazwę Mołnia. W kolejnych latach zegarki Mołnia powstawały w coraz większych ilościach. W 1950 r. Czasprom rozpoczął opracowywanie wersji mechanizmu o podwyższonej dokładności na 17 kamieniach, w który wyposażono zegarek Iskra produkowany w latach 1955–1963 w 2MFZ. Na podstawie kalibru-36 z Iskry Czasprom w 1952 r. stworzył także jednoprzyciskowy chronograf 3617 oznaczony symbolem 28CzK. Zegarek produkowano w 2MFZ i przeznaczono pierwotnie dla marynarki wojennej. Od lewej; Salut, Iskra, 3617 (28-CzK) Iskra 3617- Chrono 28-CzK W Czelabińsku ciągle powstawała Mołnia, zmieniano detale, jak szlif ozdobny czy logo, ale zegarek pozostawał w zasadzie bez zmian. Około 1955 powstał w CzCzZ Ural – zegarek naręczny bez sekundnika z mechanizmem cal. 36. W roku 1957 powstaje Ural z centralną sekundą - jest to modyfikacja 3602 do kalibru 3608. Około roku 1959/1960 powstaje kieszonkowy Łucz, zaś w roku 1960 Kristal, obydwa wyposażone w mechanizm o podwyższonej dokładności i z mikroregulacją. W tym roku także 2MFZ zaprzestaje produkcji zegarków kieszonkowych z mechanizmem cal. 36XX. Czelabińska Fabryka zegarków staje się synonimem Mołnii; Mołnia to Czelabińsk, a Czelabińsk to Mołnia. Werki z mikroregulacją pojawiają się w Mołnii ze zmienionym logo oraz w Mołnii dla niewidomych z przeszklonym wieczkiem. Zmienia się wysokość, mechanizm na 18 kamieniach mierzy już 4,6 mm, a nie 3,5 mm, jak w starszych mołniach. Dalej kaliber 36 jest już produkowany w tej postaci w dwóch wersjach: od 1966 do 1976: wysoka dokładność, - z mikroregulatorem i zwykła dokładność. Następnie od końca lat siedemdziesiątych produkowane są tylko 3602 o zwykłej dokładności, aż do zatrzymania produkcji w 2000 roku. Poniżej 3602 o podwyższonej dokładności z mikroregulacją, 3602 zwykły już bez pasów - wyższy oraz 3608 - modyfikacja wyposarzona w centralny sekundnik. Ural z werkiem 3600 (bez sekundnika) i z 3608 (z sekundnikiem) Kristal Łucz Mołnia precyzyjna i dla niewidomych, obie na tym samym werku i z tym samym logo ( w wersji dla niewidomych brak sekundnika) W ostatnich latach działalności fabryki, już po upadku ZSRR, powstawały również rozmaite wariacje polegające na tym, iż sprzedawano zegarki złożone z tego co zalegało jeszcze na magazynie, zdarzały się połączenia mostków niklowanych z gołymi mosiężnymi i nie wykończonymi. Poza zegarkami na rynek radziecki z fabryki wychodziły także zegarki kieszonkowe przeznaczone na export i nie mające się przeciętnemu nabywcy z zachodu kojarzyć z ZSRR. „Serkisof”, „Sekonda”, „Corsar” czy na rynek amerykański „Marathon”. Wysoka jakość produktów firmy zyskała światowe uznanie. „Błyskawica” otrzymała wiele nagród i wyróżnień. Najważniejsze z nich to: Międzynarodowa Diamentowa Gwiazda Jakości (Meksyk), Złoty Glob (Dania) dla sukcesu w biznesie oraz Złoty Łuk Europy. Ponadto fabryka została nagrodzona za najlepszą markę oraz za technologię i jakość w Madrycie. Ponadto, „For Commercial Prestige” (Austria), „For Fidelity to the Ideals of Quality” (Szwajcaria), „Golden Eagle” (Francja) za zasięg i jakość oraz wiele innych. Obecnie zakład jest dostawcą precyzyjnych zegarków mechanicznych dla rosyjskiej armii. Samoloty wojskowe MIG-29, TU-160, śmigłowce K-15, K-50, K-52 i inne są wyposażone w zegarki lotnicze produkowane przez Mołnię. Zakład produkuje również inne precyzyjne mechaniczne urządzenia pomiaru czasu, zdolne do pracy w ekstremalnych warunkach klimatycznych i agresywnym środowisku. Urządzenia te są instalowane na statkach, pojazdach dowodzenia i maszynach komunikacyjnych. Źródła danych, które podałem, można znaleźć w poniższych odnośnikach. https://zegarkiclub.pl/forum/topic/104940-mołnia-i-inne-36xx-linia-czasu/page/2/ https://en.wikipedia.org/wiki/Cortébert_(watch_manufacturer) https://ru.wikipedia.org/wiki/Молния_(часы) https://www.molnija-ltd.ru/about/history/ http://www.tadviser.ru/index.php/Компания:Молния_Челябинский_часовой_завод https://yadi.sk/a/9Te9jf2u3W6R9j