KUKUŁkI z Czarnego Lasu

[kobas 261]

Zdobywanie kolejnych rzadkich kiwaków jest coraz trudniejsze i coraz bardziej czasochłonne więc się rozejrzałem i odkryłem niespotykane i subtelnie piękne kukułki. W szczególności zainspirowałem się zegarami z Czarnego Lasu.

Jest kilka hipotez na temat początków produkcji kukułek w Czarnym Lesie, jedna z nich mówi o wędrownym Czechu zegarmistrzu, który dotarł do Czarnego Lasu i sprzedał dwie kukułki miejscowym przedsiębiorcom. Ci zachwycili się zegarami i rozpoczęli produkcję. Inna hipoteza mówi, że kukułki dotarły z wschodniej części Niemiec.

W drugiej połowie XIX w. rozpoczęto produkcję kukających zegarów. W tym czasie był duży popyt więc powstało wiele domowych warsztatów.

 

Powstały dwie główne odlewnie produkujące mechanizmy zegarowe:

 

1. Gebr. Siedle, Tiberg – według Lexikon der Detschen Uhrenindustrie 1850-1980 – została założona w 1836 r. - zatrudniała nawet 400 pracowników, zbankrutowała w 1902 r. (zdjęcie na dole)

 

2. Burger Sohne w Schonach

 

Większość producentów nie używała logo. Natomiast co najmniej trzech graczy sygnowało mechanizmy swoich zegarów, byli to:

 

* Ph. Haas & Sohne – logo – pędzący zając

 

* Gordian Hettich Son (GHS)

 

* Aleksander Fleig – AFleig lub AF

 

O tym ostatnim producencie jest niewiele informacji. Produkował w okresie 1869 – 1906. Jego zegary były bardzo wysoko oceniane. Jako jeden z niewielu stosował napęd sprężynowy zamiast grawitacyjnego. Zegary sprężynowe to duża rzadkość. Nie jest jasne czy ktokolwiek sam produkował werki do swoich kukułek. Niektórzy twierdzą, że sygnowane mechanizmy powstawały w warsztatach indywidualnych inni, że w jednej z dwóch odlewni.

 

Ja zdobyłem kukułkę Aleksandra Fleiga. Rozebrałem, wyczyściłem a potem składałem, składałem, rozkładałem, składałem aż złożyłem.

 

 

 

 

[kiniol 2519]

No to powodzenia w tworzeniu nowej kolekcji...

[tarant 4606]

Kiwaków już ni ma na rynku, teraz pomór na kukułki... Koniec świata.

[kiniol 2519]

Godzinę temu, tarant napisał:

Kiwaków już ni ma na rynku, teraz pomór na kukułki... Koniec świata.

No wyżrą wszystko... proszę później kieszonkowe zegarki rozruszać, bo mam ich sporo na sprzedaż...

 

[mkl1 14841]

Napisałeś w innym temacie o wskazówkach...

Jęzeli jest taki popyt, to wykonać 100 mechanizmów  (wiesz plotery laserowe wycinanki  i inne takie obrabiarki) u chłopa zaklepać stare deski z rozbiórki stodoły, wystrugać skrzynki i już.. kukułków , a kukółków będzie na targowiskach.. ( ceny na oryginały może spadną....)

[tarant 4606]

Litości...

 

[kobas 261]

Pędzący zając - Phillippe Haas & Sohn, St. Georgen (Schwarzwald, Niemcy). założona w 1867 roku. Produkowali zegary z kukułką i nie tylko. 
Philip Haas & Söhne zlokalizowany w St. Georgen - Schwarzwaldzie w Niemczech. W 1898 roku firmę przejęły dzieci.
Firma została rozwiązana w 1920 roku.  -( na zdjęciu ten w kolorze sepii)

 

Jednak nie sposób nie wspomnieć o prekursorze w dziedzinie kukających zegarów  Johan Baptist Beha    1815 – 1898  (na zdjęciu ten czarno biały)

• Jako pierwszy wyposażył obudowę zegarową w stylu Bahnhäusle w mechanizm z kukułką w 1854 r. Kamień milowy w historii zegarów Czarnego Lasu, po tym jak zegary z kukułką stały się popularne i sprzedawane na całym świecie. Rzeczywiście, chociaż twórca stylu Bahnhäusle, Friedrich Eisenlohr, zaproponował zegar z kukułką w swoim oryginalnym projekcie z 1850 roku, jednak dopiero w 1854 roku JB Beha stał się pierwszym zegarmistrzem, który przestawił go na rzeczywistość.
• Był także pierwszym, który wykonał zegary z kukułką na ścianie i półce w Schwarzwaldzie z mechanizmami sprężynowymi. W latach 1845–1850 zbudowano pierwsze 8-dniowe kukułki z ruchami zapalników. W tym czasie, bez wyjątku, zegary miały ruchy drewnianej płyty. Stosując angielski system fusse w swoich zegarach rozszerzył rynek eksportowy zegarów z kukułką do Wielkiej Brytanii. Głównymi importerami jego zegarów byli Camerer, Kuss & Co., Londyn; Morath Brothers, Liverpool; i Bohringer, Belfast. Camerer Kuss był także głównym eksporterem zegarów Beha do Indii.
• Około 1850 r. Beha wykonał pierwsze malowane kukułką zegary z ramką na olej, na których kukułka nie została zintegrowana z obrazem. Mniej więcej w tym czasie pojawiły się pierwsze zegary z kukułką o ruchomych oczach.
• Pierwszy, który wykonał zegary z kukułką wyposażone w  pozytywki.

 

Jeszcze jedno spostrzeżenie -  na rynku można dostrzec trzy typu kukułek:

1. Klasyczne z ptaszkiem w koronie (ale też bez ptaszka tylkoz listkiem)
2. Myśliwskie z jeleniem w koronie
3. Tzw. “dworcówki” –  bez korony

No I bywają  kwadransowe – wtedy kwadranse odświstuje  drugi ptaszek - przepiórka

 

Zawiesiłem na ścianie obok poprzednika - zawiesiłem tak wysoko, bo jutro w domu będzie już piesek i takie zwisające szyszki to może być nie lada gratka dla wesołego szczeniaczka.

[kobas 261]

[Marek Szajerka 775]

W minionym tygodniu trafił mi się niekompletny werk zapewne szwardzaldzkiej kukułki, przypuszczalnie z lat 90. XIX w.  Na płycie jest tylko wybita cyfra 5.Częściowo wyczyściłem dla celów ekspozycyjnych. Podziw dla czasów, kiedy nie było elektrycznych narzędzi.  Pochodzi on ze złomowiska. Niestety nie udało się uratować szubieniczki do wahadła.