Nasze Budziki

[mkl1 14842]

Było może ?? łatwiej?

Nawiercasz na podzielnicy określoną ilośc otworów i wkładasz szpilki.. ( zobacz drewniane konsrukcje przekładni.

 ponadto nie trzeba bawić się w zarys ewolwenty... ( geometrię zazębienia, by tarcie było jak najmniejsze..) kołeczk/szpilki "wchodzą w ząbki z bardzo małym tarciem...)

 

[Szpindlakfan 534]

Ok, ja bym się z tym zgodził przy produkcji jednostkowej, ale na skalę przemysłową? Przypuszczam, ze już wtedy wszystkie koła zębate frezowano na obwiedniówkach, a chyba łatwiej wykonać jedno trybo na automacie, niż bawić się spinanie dwóch tarczy kilkoma bolcami, przynajmniej tak mi się wydaje

[mkl1 14842]

Zapytaj KINIOLA, albo @szalonego amatora, bo moje  to były tylko moje dywagacje..

Tylko, że wtedy nie był,o "automatów" i wszystkie nastawy frezarki były ręczne...

Zapytaj teraz tokarza/frezera i daj mu do dyspozycji ręczną maszynę... to Ci powie co łatwiej...

6 minut temu, Szpindlakfan napisał(-a):

ale na skalę przemysłową?

 może może... mam "hamerykańskie "temple clock" i tam również są w ten sposób wykonane zębatki, a hamerykańce opanowali szybciej niż jewropa, produkcję seryjo-przemysłową.. nie tylko zegarków/zegarów...

Edytowane 9 Marca 2021 przez mkl1

[Szpindlakfan 534]

Ten budzik jest z lat 20-tych, nie? W frezarce obwiedniowej właściwie wszystkie nastawy robi się przez zmianę przełożeń - czysta mechanika, więc musiały już wtedy istnieć (chyba ). Trzeba będzie dopytać, bo o ile w małoseryjnej produkcji wykonywanej "ręcznie" czy w drzewnianych to jeszcze widziałbym w tym sens, ale w tym budziku już nie.

[mkl1 14842]

Ja tam za  mało wiem dlaczego w "młodzszych" zegarach to robiono, gdy w np. kieszonkach były już pięknie dopracowane przekładnie, a w zegarach "naściennych" i to starszych również..

 Popatrz nawet na Twoje "szpndlaki" - dopracowane przekładnie, 

[Szpindlakfan 534]

Właśnie wysłałem pytanie do kiniola, ciekawe co odpowie (pewnie, żebym nie zawracał mu głowy pierdołami )

[erzlot 270]

To się nazywa "zazębienie latarkowe", podobno było tańsze, bo bez wykrojnika. I da się naprawić- już trzy razy brakujące pręty zastępowałem

fragmentem igły.

[Marek Szajerka 775]

Bardzo popularne w tanich budzikach, np. budziki Junghans, GF.  W budzikach, z racji funkcji dokładność chodu  była na drugim miejscu. Zegarki, zegary wiszące i podłogowe to inna półka. Pamiętajmy o tym.

[kiniol 2520]

Ekonomia... to jest tańsze rozwiązanie choćby dlatego, że nie trzeba było kupować w końcu XIX wieku drogich obrabiarek...

[Szpindlakfan 534]

Hmm, ale jednak pozostałe koła zębate trzeba było jakoś wykonać, czy wtedy nie dało się jedną obrabiarką frezować różnych kół zębatych?

[PM1122 1698]

Nooo , jedną obrabiarką i jeszcze różne koła zębate

Teraz , to możesz , nawet parę różnych kół zębatych , naraz i na jednej maszynie . ...... a właściwie , to nawet na kilku maszynach jednocześnie , będzie jeden człowiek pracował 

[LESKOS 3339]

Moim skromnym zdaniem to kwestia frezów i frezowanego materiału - koła to mosiądz , zębniki  stal (choć w jakiś budzikach widziałem mosiężne). Frezy, zużycie na stali ponadnormatywne . Przekładnia "mosiądz - stal" jest optymalna - stąd zębnik latarkowy (z pręcików stalowych - wykonanie bez użycia frezarki) ... 

[shreq 234]

Ekonomia była głównym , ale nie jedynym powodem stosowania tego typu przekładni. Zazębianie latarkowe, stosowane w zegarach, przede wszystkim  popularnych, było bardziej tolerancyjne na niewłaściwy luz między zębny. Mniejsza powierzchnia, ograniczała osiadanie kurzu który absorbuje wilgoć. Kołki, które wcale nie są twarde jak igła (🙂) amortyzowały uderzenie koła zębatego bębna sprężyny. Nie serwisowana sprężyna ( w takich mechanizmach raczej mocna) przekazując skokowo energię, doprowadza do wygięcia lub wyłamania zębów bębna. Częściej spotkamy przekładnie z wykrzywionym kołkiem ( który łatwo wymienić) niż wyłamany ząb w kole z nim współpracującym. Naprawy mógł się podjąć mniej wykwalifikowany fachowiec, a i narzędzia do tego potrzebne są w każdym zakładzie ślusarskim.

 

Te cechy, raczej nie były założeniem konstruktorów tej przekładni. Proza życia sprawiła że miały ogromny wpływ na popularność tego rozwiązania.

A jeżeli jest popyt, to jest i produkcja.

 

Pozdrawiam.

[Szpindlakfan 534]

12 godzin temu, PM1122 napisał(-a):

Nooo , jedną obrabiarką i jeszcze różne koła zębate

Teraz , to możesz , nawet parę różnych kół zębatych , naraz i na jednej maszynie . ...... a właściwie , to nawet na kilku maszynach jednocześnie , będzie jeden człowiek pracował 

Nie chodziło mi o to, żeby frezować różne koła na jednej maszynie jednocześnie Czy istniały już wtedy frezarki obwiedniowe? Na nich można wykonywać dowolne koła zębate, i to wiele sztuk na raz.

 

Dziękuję, satysfakcjonują mnie te odpowiedzi, to ma sens 👍

[Marek Szajerka 775]

W tej dyskusji o zębnikach palcowych, (latarkowych) "zgubiona"  została jedna funkcja. to nie jest widoczne, ale każdy z tych kołków  zębnika sią obraca. Osie kół napędowych posiadają duże średnice łożysk. Co za tym idzie, jest duże tarcie. To tarcie jest dodatkowo zwiększane , gdy zębnik jest frezowany. By zminimalizować tarcie na zębniku, wprowadzono taki jego rodzaj. Można to przyrównać do rolek na taśmociągu. 

Zauważyliście np. że czopy osi kotwicy  np. przedwojennych Junghansów są cieńsze od stosowanych w polskich GF. Im mniejszy opór na łożyskach, tym lepsza dokładność.

Tę informacje uzyskałem kilka lat temu od  zegarmistrza.

[LESKOS 3339]

Myślę ze jest u sporo błędnych założeń...

- Po pierwsze żaden z kołków nie jest obrotowy w zębniku latarkowym.

- Kształt zębów w zębnikach frezowanych i kołach jest tak dobrany że kontakt koła i zębnika jest beztarciowy - choć faktycznie występuje tylko tarcie typu TOCZNEGO gdzie współczynniki tarcza są wielokrotnie mniejsze .

Moim zdaniem mamy zatem sytuację wręcz odwrotną . Większe opory są w przekładni z zębnikiem latarkowym.

 

Edytowane 11 Marca 2021 przez LESKOS

[Marek Szajerka 775]

Obojętnie, czy  to zębnik  latarkowy czy frezowany tarcie występuje. Nie wyobrażam sobie by te elementy nie miały ze sobą kontaktu. nie jestem mechanikiem tylko humanistą. 

[PM1122 1698]

,, Kto smaruje , ten jedzie " 

[LESKOS 3339]

Są dwa podstawowe typy tarcia występujące w zegarach - toczne i ślizgowe.  W przekładni z zębnikiem latarkowym występuje tarcie ślizgowe, w zębnikach frezowanych tarcie ślizgowe NIE WYSTĘPUJE. Jest tarcie toczne . Tarcie toczne  to opór ruchu występujący przy toczeniu jednego ciała po drugim. Występuje np. pomiędzy elementami łożyska tocznego, między oponą a nawierzchnią drogi. Zwykle tarcie toczne jest znacznie mniejsze od tarcia ślizgowego występującego między ciałami stałymi. Płaszczyzny zębów zębnika i koła TOCZĄ SIĘ PO FRAGMENTACH PŁASZCZYZN. Zobacz jaki kształt mają zęby w przekładni frezowanej ...

Mnie łatwiej jako inżynierowi .... 

[Marek Szajerka 775]

Nie znam się na technologii maszyn. Wracając jednak do początku wątku, (kwestia coraz nowocześniejszych maszyn do obróbki). Ciekawym przykładem zastosowania mieszanego typów zębników jest budzik radziecki Jantar. W sekcji budzenia zastosowano zębniki frezowane. Natomiast w sekcji chodu, z wyjątkiem osi minutowej, na której jest sprzęgło. W wersji z kołami plastykowymi jeszcze koło pośrednie między minutowym a sekundowym posiada zębnik latarkowy. Koła sekundowe i wychwytowe kotwicy już w całości z plastyku. Podaje na przykładzie mechanizmu z czwartego kwartału 1985 r.

Na podstawie mogę, jako laik zauważyć, że zachodzi związek przyczynowo - skutkowy między zastosowaniem zębnika latarkowego a dokładnością chodu budzika. Sekcja budzenia, nie wymagająca dokładności wskazań,  zębnik frezowany, sekcja chodu z regulatorem zębnik latarkowy. Kołki po pewnym czasie zaczynają pracować w swoich gniazdach i sporadycznie wypadają. Generalizuje sprawę i nie odnoszę bezpośrednio do Jantara

Na zdjęciach koła wychwytowe Jantara z zębnikiem latarkowym oraz mechanizmy bez plastyku i z plastykiem.

Edytowane 11 Marca 2021 przez Marek Szajerka

[LESKOS 3339]

Przykład wysokowydajnej przekładni cykloidalnej - bezpoślizgowej. B. ważny jest kształt zęba. Od dokładności wykonania tego kształtu zależy czy przekładnia praktycznie staje się bezstratną. Takie super dokładnie wykonane  przekładnie są stosowane w zegarach z dużą rezerwą chodu (np wagowe roczne w wahadłem nietorsyjnym) . Ma to wpływ na ciężar wagi ( min 5-6 kg) .  Przy takiej przekładni nie występuje tarcie poślizgowe.  Czapki z głów za wymyślenie i wykonanie czegoś takiego w XIX wieku.

Materiał z książki Poradnik Zegarmistrza  K. Adler - strona 95 

Edytowane 11 Marca 2021 przez LESKOS

[Marek Szajerka 775]

Te informacje  są również w podręczniku dla zasadniczej szkoły zawodowej, klasy II - III, zawód zegarmistrz z 1976 r., autorstwa ojców z Niepokalanowa Podwapińskiego i Bartnika, razem ze wzorami obliczeniowymi, (s. 76-96).  Podręcznik ten pokazuje, jak wysoki był wtedy poziom szkolnictwa zawodowego ok. 50 lat temu.

[mechanik 875]

A u mnie przybył kolejny Westclox  USA model Legend z  września 1959r w drewnianym pełnym klocku mahoniu podobnie jak model Penthaus z takim samym mechanizmem i z ..samego samego roku 🙂

[LESKOS 3339]

2 godziny temu, Marek Szajerka napisał(-a):

Te informacje  są również w podręczniku dla zasadniczej szkoły zawodowej, klasy II - III, zawód zegarmistrz z 1976 r., autorstwa ojców z Niepokalanowa Podwapińskiego i Bartnika, razem ze wzorami obliczeniowymi, (s. 76-96).  Podręcznik ten pokazuje, jak wysoki był wtedy poziom szkolnictwa zawodowego ok. 50 lat temu.

Poradnik pochodzi z 1959 roku , a najlepsze bazowe podręczniki dla zegarmistrzów powstały spod ręki braci z Niepokalanowa, na początku lat 50-tych XX wieku ... czyli 70 lat temu ...

Edytowane 11 Marca 2021 przez LESKOS

[Marek Szajerka 775]

Zgadza się. Podałem przykład tego podręcznika, ponieważ zafascynowany  zegarami, znalezionymi na strychu u krewnych, tę książkę sobie wówczas kupiłem. Podręczniki  do ZSZ to pigułka w Ich dorobku.

Pozdrawiam. Marek