Śladem Lejba (Lajba) Chmielewskiego.
Lejb Chmielewski urodził się w 1830 roku, jako syn Szewacha i Chai Chmielewskich. Jak wiadomo, w roku 1879 otworzył "Pierwają w Rassiji fabrikę czasow" przy ul. Jakuba 8 w Łodzi. Skład główny mieścił się przy Piotrkowskiej 18, natomiast filia przy Piotrkowskiej 109. Fabryka zatrudniająca ponad 100 osób wytwarzała manufakturowo mechanizmy zegarów oraz całe zegary wiszące. Na pierwszych zdjęciach widoczna jest kamienica przy Piotrkowskiej 18, oraz jej podwórze, czyli miejsce, w którym znajdował się skład główny. Kolejnym punktem jest kamienica przy Piotrkowskiej 109. Na sam koniec udałem się na ulicę Jakuba, czyli tam, gdzie wszystko się zaczęło. Po dawnej zabudowie pozostał tylko jeden budynek (Jakuba 10), który zapewne jest pofabryczną pozostałością. Na zdjęciach widać, w jakim stosunku, do nowych bloków stoi stary budynek. To daje nam zarys, jak dawniej biegła ta ulica. W 1940 roku obszar ten, jak i znaczna część Bałut została włączona w utworzone Ghetto Litzmanstadt, a po jego zlikwidowaniu, ulica Jakuba (Jakubastraße) stała się Aufräumkommando – miejscem zakwaterowania około 600 Żydów mających uporządkować teren getta po jego likwidacji 29 sierpnia 1944.
Lajb Chmielewski zmarł 12 maja 1905 roku, w wieku 75 lat (w tym roku przypada 120 rocznica jego śmierci) Pochowany jest na Nowym Cmentarzu Żydowskim w kwaterze R-P-141 (kawałek dalej, po prawiej stronie od grobowca rodziny Poznańskich). Niestety dziś nie udało mi się tam dotrzeć, ze względu na godziny otwarcia cmentarza, oraz fakt, że większość terenu nadal jest przysypana śniegiem, ale jak pogoda się polepszy to tam się udam.
Wiele informacji o fabryce jest powszechnie znanych, dzięki forom oraz wcześniejszym postom. Mimo to, postanowiłem dorzucić coś od siebie 😊 na samym końcu dodaję moje 4 zegary z manufaktury Chmielewskiego.
20250119_112946.mp4
