Szukajmy zegarów słonecznych

[Braciszek Di 1]

111 [Łódź] woj. łódzkie. Ogród Botaniczny, obelisk z analemą. Zegar spełnia dwie funkcje - po pierwsze wskazuje czas na sporej powierzchni wykresie godzinowym i po drugie pozwala prześledzić analemę - drogę słońca obserwowanego codziennie w samo południe, które wykreśla w ten sposób na niebie (a tu na powierzchni obelisku) mocno spłaszczoną ósemkę, do czego służy ramię z otworem. Z długości cienia obelisku na rozrysowanym na ziemi wykresie odczytać można też porę roku.

 

[Braciszek Di 1]

112 [Łódź] woj. łódzkie. Ogród Botaniczny, zegar interaktywny. Kolejna zabawa ze słońcem pozwalająca tym razem na określenie jednocześnie czasu słonecznego miejscowego i urzędowego letniego. U podstawy gnomonu zobaczyć można różę wiatrów pokazującą wszystkie kierunki świata.

 

[Braciszek Di 1]

113 [Łódź] woj. łódzkie. Ogród Botaniczny, zegar wielokrotny pozwalający na odczyt czasu w ciągu całego dnia. Niestety traci on już swoją czytelność przez odpadanie farby wypełniającej rowki nacięte w granitowej powierzchni. Konstruktor nie wziął chyba też pod uwagę zbyt małego kontrastu pomiędzy centkowaną teksturą kamienia a czarnymi liniami wyznaczającymi wszystkie elementy tarczy zegara. No szkoda, gdyż to mój ulubiony rodzaj zegarków

 

[Braciszek Di 1]

114 [Łódź] woj. łódzkie. Ogród Botaniczny, zegar analematyczny w kształcie drzewa - to użytkownik stający w odpowiednim miejscu na wyrysowanej analemie staje się gnomonem.

 

[Braciszek Di 1]

115 [Łódź] woj. łódzkie. Ogród Botaniczny, zegar równikowy (armilarny). Ustawiony jest nad niewielkim stawem, gdzie wtapia się w otaczający go zespół głazów. To z kolei ulubieniec Eli Niestety nie mieliśmy zbyt mocnego słońca, toteż kształt cyfr rzuconych na kamień był dość mocno rozmyty.

 

[Braciszek Di 1]

116 [Łódź] woj. łódzkie. Budynek nr 20 przy skrzyżowaniu ulic Nawrot i Dowborczyków.

 

[Braciszek Di 1]

117 [Łódź] woj. łódzkie. Park Staromiejski (zwany też Parkiem Śledzia) znajdujący się miedzy ulicami Nowomiejską, Północną, Franciszkańską, Poprzeczną i Starym Rynkiem. Zegar przypomina trochę kawałek sera choć w rzeczywistości opisy przy otworach jasno odnoszą się do planet Układu Słonecznego. Na zegarze szerokość geograficzna Łodzi - 51°47' N. Wokół niego brakuje kilku słupków godzinowych.

 

[Braciszek Di 1]

118 [Łódź] woj. łódzkie. Kamienica Dawida Sendrowicza przy ul. Piotrkowskiej 12. To dość ciekawy obiekt, gdyż na tym samym budynku znajdują się dwa identyczne "zegary" (drugi jest od strony strony ul. Rewolucji 1905 r.), przy czym tylko jeden z nich ma sens, a dokładniej ten od ul. Piotrkowskiej, gdyż jest to kierunek zachodni. Kształt tarczy zegara ma więc tu uzasadnienie. Podejrzewam, że od strony południowej po prostu powtórzono motyw zegara w charakterze zdobniczym. Niestety nawet zegar zachodni nie ma ani gnomonu, ani cyfr godzinowych. Dziś zatem jest już wyłącznie ozdobą elewacji kamienicy.

 

[Braciszek Di 1]

119 [Łódź] woj. łódzkie. Kamienica przy ul. Piotrkowskiej 143. Tutaj także jakaś jest chyba jakaś nieścisłość: pomijając nikłą czytelność zegara - trzeba odejść dość daleko, by zobaczyć wszystkie cyfry na tarczy, ale wtedy potrzeba już lornetki, by cokolwiek na nim odczytać - tarcza zawiera godziny od 1 do 12. Zegar jest ustawiony bokiem do słońca w południe od strony wschodniej. Teoretycznie powinien więc wskazywać czas do 12 (ale nie od 1 w nocy ), ale nie wiem, czy i tyle daje radę. Tak czy inaczej jest bodaj najładniejszym zegarkiem w Łodzi I tym miłym akcentem kończę prezentację istniejących łódzkich zegarów.

 

[Braciszek Di 1]

[Łódź] woj. łódzkie. A teraz o tych niestety nieistniejących już zegarkach i planach na niedaleką przyszłość. W różnych źródłach namierzyłem ślady co najmniej trzech takich obiektów. Informacje o dwóch z nich pochodzą z Archiwum Państwowego w Łodzi, które podaje, że w Parku Sienkiewicza i Parku ?ąródliska zegary kiedyś istniały (źródło).

 

PARK IM. HENRYKA SIENKIEWICZA /PARK MIKOŁAJEWSKI/

Park umiejscowiony pomiędzy ulicami: Sienkiewicza, Kilińskiego, Tuwima. Powstał w 1894 r., w wyniku decyzji podjętej przez Magistrat miasta Łodzi, uzasadnionej wzrastającym zanieczyszczeniem powietrza oraz zapyleniem ulic z powodu ruchu kołowego. Mimo oficjalnej nazwy "Mikołajewski", park nazywany był popularnie "świętokrzyskim" (ze względu na znajdujący się obok kościół św. Krzyża). W 1899 r. został oddany do użytku publicznego. Brama wejściowa od ulicy Sienkiewicza została upiększona stylowymi wazami, które obsadzono winoroślami. W kolejnych latach ustawiono w nim szafki meteorologiczne oraz zegar słoneczny. W 1904 r. wybudowano okazały budynek z werandą, przeznaczony na cukiernię i miejsce sprzedaży wód mineralnych. Imię Henryka Sienkiewicza nadano parkowi w 1916 r.

 

O ?ąródliskach nie piszą, za to pokazują fotkę, na której na pierwszym planie widać sporych rozmiarów zegar horyzontalny.

 

 

Oczywiście odwiedziliśmy oba parki, by na własne oczy przekonać się, że nic tam nie ma. W Sienkiewiczu cicho i głucho, za to w ?ąródliskach zegar nadal istnieje w świadomości ludzi. Jedna pani wręcz pokazywała nam gdzie iść, żeby go zobaczyć. No ale zegarka nie ma i póki co nie wiemy co się z nim stało.

 

Trzeci zegar podobno stał w Parku Mickiewicza (dawniej zwanym Julianowskim) przy stanowiskach szachowych. Opowiadał nam o nim gość, u którego się zatrzymaliśmy na noc. Rzuciłem tylko hasło zegar słoneczny, a on dokładnie opisał go bez żadnego naprowadzania z mojej strony. Pamięta go z czasów dzieciństwa, a to oznacza czasoprzestrzeń okolic powojennych.

 

O projekcie zegara na Placu Wolności pisał już nie będę, bo były już wcześniej na forum wzmianki na ten temat.

 

Na zakończenie info o zegarze, który właśnie się buduje. Niedaleko dworca Łódź Kaliska, przy ulicy Kopernika, powstaje nowy apartamentowiec o nazwie Copernicus. Na jego frontowej elewacji zaplanowany jest zegar słoneczny, co zdaje się ma nawiązywać do dokonań wielkiego astronoma. Jednak ten zegar jest kompletnym nieporozumieniem, gdyż projektant przypuszczalnie przełożył na wizualizację jakiś zegar poziomy. No miejmy nadzieję, że inwestor nie da plamy; opamięta się i skoryguje ten błąd. To byłaby niezła kompromitacja i niestety ujma dla samego Kopernika.

 

A tu dwie wizualizacje, na których widać tego gniota:

 

Ilustacje pochodzą ze strony dewelopera (link)

 

Czy jesteśmy w stanie jakoś im uzmysłowić ten błąd?

[Gość Eli]

Hmmm....myśle,że warto podesłać deweloperowi link do tego forum. Może lektura pozwoli im zrozumieć jakiego "cudaka" chcą stworzyć na swoim apartamentowcu :mrgreen:

[Gość wnQnjvq]

[Elbląg]

Zegar słoneczny zaprojektował i wykonał Marek Michowski - właściciel Kowalstwa Artystycznego ART - MET z Kwidzyna.

 

Pierwsza część kompozycji (już zamontowana) to zegar czasu zimowego. Stalowa konstrukcja ma wysokość3,1 m, długość 2,28 m i szerokość 3m. Waży około 750 kilogramów.

 

Wokół niej w ściśle określony sposób wykonana będzie podstawa o średnicy 4 m pod drugą część - zegar horyzontalny. Będzie on wykonany z płyty granitowej w dwóch kolorach, na której umieszczony zostanie herb Elbląga oraz data. Zegar słoneczny kosztował 100 tysięcy.

 

 

 

Tekst: Interia

Zdjęcia: moje

 

Jak tylko budowa konstrukcji zostanie ukończona uaktualnie zdjęcia.

[Bartheck 6]

[Gość Rozbójnik]

Ale fajnie, jestem tu niecały tydzień i już mam coś, co niektórych zainteresuje

 

W Planetarium Śląskim jest spory zegar słoneczny ... na dziedzińcu. Niestety zdjęć nie podeślę bo zegar jest na Śląsku a ja jestem w Kornwalii.

 

http://www.planetarium.chorzow.net.pl/obserwatorium.htm

wirtualna galeria:

http://www.wkraj.pl/index.php?page=vr&start=9038

 

Tu fotka z wikipedii:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:DSCI02221.JPG

[Braciszek Di 1]

Witajcie po urlopowej przerwie Miło zobaczyć tu taki ruch wnQnjvq, Barthek i Rozbójnik - wielkie dzięki za garść nowych fotek. Z niecierpliwością czekam na drugi zegar w Elblągu - ten metalowy ma być zdaje się gnomonem zegarka, który będzie na chodniku. Tak rozumiem wszystkie dotychczasowe doniesienia na ten temat.

 

A na urlopie oczywiście nie próżnowaliśmy Udało nam się odwiedzić stolicę Czech i muszę powiedzieć jedno: zazdroszczę Pepikom, że mają u siebie tyle dobra - w samej Pradze jest ponad 170 zegarów (!!!), z czego udało nam się dotrzeć do nieco ponad 50-ciu Żeby znaleźć wszystkie nie wystarczy po prostu tam pójść - spora część jest na terenie niedostępnym dla zwiedzających (wewnętrzne dziedzińce klasztorów itp.)

 

No ale nie martwcie się - już od poniedziałku postaram się sukcesywnie karmić Was kolejnymi fotkami, a zegarki są niezwykle piękne. Ech, szkoda, że u nas nie ma takich tradycji gnomonicznych

[Braciszek Di 1]

120 [Lewiczyn] woj. mazowieckie. Zegar znajduje się na terenie placu kościelnego Sanktuarium Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych, dawniej znajdował się tu cmentarz. Jest bardzo zaniedbany, biała tarcza pokryta czarnym grzybem. Brak mu już gnomona, który widać było na zdjęciach z poprzednich lat. Także cokół, na którym zegar stoi woła o renowację. Na tarczy widać jeszcze resztki inskrypcji, ale jest już praktycznie nieczytelna. Możliwe, że tylko konserwator-ekspert mógłby je jeszcze odczytać.

 

[Braciszek Di 1]

121 [Gdańsk] woj. pomorskie. Oliwa, ul. Polanki 73a. Zegarek odkryty całkiem niedawno i od razu złapany w kadr No niestety w ostatni weekend padało.

 

[Braciszek Di 1]

122 [Wejherowo] woj. pomorskie. Szpital Specjalistyczny im. F. Ceynowy, ul. Jagalskiego 10. Ten ogromny zegarek znajduje się na ścianie Ambulatorium przy samym wjeździe do kompleksu szpitalnego. Tu też padało, przez co nie dało się w pełni pokazać jego imponującej kolorystyki.

 

[Braciszek Di 1]

123 [Kartuzy] woj. pomorskie. Erem zakonnika przy kościele Wniebowzięcia NMP. Straszliwie obskurny i zaniedbany, ale zegarek trzyma się ściany. Patrząc na niego nie sposób oprzeć się wrażeniu, że pod nim - na tym prostokątnym fragmencie tynku - była wcześniej jakaś inskrypcja. Zegar pochodzi ponoć z wieku XIX. Zastanawia też sposób montażu cyfr na zegarze - zostały przybite gwoździami.

 

[Braciszek Di 1]

124 [Kartuzy] woj. pomorskie. Kościół Wniebowzięcia NMP, ul. Klasztorna 5. Nad zegarem kamienna ludzka czaszka, a na tarczy zegara sentencja "Memento Mori" (pamiętaj o śmierci), będąca pozdrowieniem Kartuzów - mnichów zamieszkujących znajdujący się tu kiedyś klasztor. Widać tu podobne mocowanie linii czasowych, jak w w przypadku cyfr z zegara na eremie. Ostatnia fotka pokazuje jak blisko siebie znajdują się te zegarki.

 

[Gość Rozbójnik]

Zdjęcia nie grzeszą jakością, ale jakby ktoś był zainteresowany to postaram się zrobić nowe. Zegar znajduje się w Kornwalii. Na tarczy widnieje data: AD 1898.

 

 

[Braciszek Di 1]

Mam prośbę do Klubowiczów z Katowic lub okolic o sprawdzenie, czy zegar pokazany na poniższych archiwalnych fotkach jeszcze istnieje. Zdjęcia pochodzą z przedwojennego pisma Beton (Beton, Nr 6, czerwiec 1933 i Beton, Nr 3, lipiec-wrzesień 1930, wkładka Beton w ogrodach i parkach, str. 176.). Opisano go jako "Zegar słoneczny w Parku Kościuszki w Katowicach". Nie wiem czy taki park istnieje, ani gdzie był/jest. Nie mam też aktualnie możliwości pojechania tam i sprawdzenia, będę więc wdzięczny za pomoc

 

[Gość Rozbójnik]

Taki park oczywiście istnieje! Co prawda nie pamiętam w nim zegara słonecznego, ale w razie czego pod koniec roku mogę się tam wybrać

Park im. Tadeusza Kościuszki

 

Nawet jeżeli zegara tam nie ma, to naprawdę warto się do niego wybrać. Mimo, że jest usytuowany w mieście między dwoma / trzema arteriami komunikacyjnymi to można w nim spotkać dziki. Inną atrakcją parku jest Wieża Spadochronowa.

[Braciszek Di 1]

Mały raport z ostatnich poszukiwań w Warszawie.

 

Jakiś czas temu zwróciłem się o pomoc w szukaniu słonecznych zegarów do Krajowego ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków (KOBiDZ), gdzie dowiedziałem się o kilkudziesięciu zegarach, których nie było dotąd w naszych rejestrach. Między znalazł się zegar z Pałacu Zamoyskich w Warszawie. Według karty z archiwów KOBiDZ-u znajdował się on pierwotnie w ogrodzie, a później przeniesiono go do wnętrza pałacu, w którym aktualnie ma swoją główną siedzibę SARP (Stowarzyszenie Architektów Polskich). Oczywiście udaliśmy się tam, by zegara poszukać. Nie ma go ani w ogrodzie, ani w pałacu, co stwierdziliśmy organoleptycznie Po dalszych poszukiwaniach, pytaniach i mailach okazało się, że zegar opuścił Warszawę i aktualnie przetrzymywany jest w ośrodku SARP-u w Kazimierzu Dolnym.

 

Oto dwie fotki (niestety nędznej jakości) jakie udało mi się skserować z karty katalogowej KOBiDZ-u:

 

 

Poza tym odkryciem natrafiliśmy w Stolicy na jeszcze dwa obiekty, z czego oba mieszczą się dokładnie w tym samym miejscu. A co zabawniejsze jest to miejsce doskonale wszystkim znane z już istniejącego tam słonecznego czasomierza. Mowa o Pałacu w Wilanowie. Tak, tak, to nie żarty - tam są jeszcze dwa inne zegary Cóż, jeśli mowa o zegarach, to jest ich tam całkiem niezła kolekcja, choć w większości są to zegary mechaniczne (w ostatni weekend nabyłem katalog prezentujący wszystkie zgromadzone tam okazy - Kolekcja zegarów autorstwa Anny Kwiatkowskiej, książka z serii 200 lat Muzeum Wilanowskiego).

 

Jednym spośród tej kolekcji jest zegar słoneczny z armatką (jego karta również znajduje się w archiwach KOBiDZ-u). Jest to zegar przenośny o mosiężnej podstawie i mosiężnych elementach wskazujących czas wykonany 1853 roku na zamówienie Augusta Potockiego. Poniżej prezentuję jedną jego fotkę ze wspomnianego powyżej katalogu, a jak się uda zdobyć zgodę kierownika Muzeum, to może za jakiś czas pokażę tu więcej ujęć.

 

 

Drugi zegar z wilanowskiego Pałacu to unikat na skalę światową, gdyż wykonany został na szkle wstawionym w okno. Został on wygrawerowany na półprzejrzystej tafli szkła, zaś gnomon - co niezwykle ciekawe - znajdował się na stronie zewnętrznej. W ten sposób jego cień widoczny był na skali wyrysowanej od środka na szkle. Powstał w Paryżu w 1788 dla polskiego króla Stanisława Augusta, a wykonał go Jean-Francois Richer. I jak wyżej prezentacja z katalogu wilanowskich zegarów. Będę się starał o zgodę na sfotografowanie ich obu.

 

[Braciszek Di 1]

125 [Warszawa] woj. mazowieckie. Znalazły się kolejne zegary w Warszawie - jeden dzięki czujności i uprzejmości znajomej pani z KOBiDZ-u, a drugi w wyniku ciągłego przeszukiwania netu Ten odkryła nasza znajoma: Wesoła, Kościół Opatrzności Bożej, ul. Piotra Skargi. Zegar równikowy, niestety bez gnomona. Prawdopodobnie po prostu nabyty w sklepie ogrodniczym, ale jednak jest to zegar stojący w miejscu publicznym i należy go dodać do listy polskich zegarków. Nie wiadomo od jak dawna tam stoi, ale w paru miejscach pojawiła się już rdza, więc zakładam, że ma kilka lat.