Szukajmy zegarów słonecznych

[Braciszek Di 1]

146 [Grodzisk Mazowiecki] woj. mazowieckie. Prywatna posesja przy ul. Wiewiórki 7. Ten ogromny dom do niedawna był wystawiony na sprzedaż i tym sposobem udało się dowiedzieć o istniejącym w ogrodzie zegarze. Przemiły właściciel bez problemu zezwolił nam na wejście tam i sfotografowanie zegarka Zegar jest identyczny jak ten stojący w Parku Wiecha na Targówku w Warszawie, jednak w odróżnieniu od swego bliźniaka jest kompletny (tamtemu brakuje gnomonu).

 

[Braciszek Di 1]

Wrócę jeszcze na moment do Kielc.

 

1. Natrafiłem swego czasu w internecie na zdjęcia i relacje opowiadające o zegarze słonecznym w pobliżu Laboratorium Astronomicznego przy ul. 1000 Lecia Państwa Polskiego. Odwiedziliśmy to miejsce i obejrzeliśmy domniemany zegar. Jest to jednak wyłącznie monument w stylu starożytnych egipskich obelisków ustawiony na placu pokrytym kostką. W otoczeniu obelisku nie zauważyliśmy jednak żadnych oznaczeń godzinowych i tym samym zdecydowaliśmy, że zegar to nie jest. Tym bardziej, że przez sporą część dnia kładzie się na nim cień stojącego tuż obok akademika. W czasie naszej wizyty obelisk był poddawany renowacji.

 

 

2. Miał też w Kiecach stanąć kolejny, nowy zegarek przy okazji remontu głównej ulicy miasta noszącej imię Sienkiewicza, jednak ten pomysł nie spodobał się wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków i władzom miasta. Choć projekt częstochowskiej grupy architektów Forma wygrał konkurs, to zrezygnowano z zegara i fontanny. Szkoda. ŹRÓDŁO

 

3. W Kielcach planowany jest też nowy ogród botaniczny w Karczówce. Zgodnie z planami pojawi się tam również słoneczny czasomierz. ŹRÓDŁO

Na planie ogrodu zaznaczone są trzy zegary kwiatowe:

 

 

4. Przy Muzeum Historii Kielc działa Muzealny Klub Historyczny, który we wrześniu zeszłego roku zorganizował spotkanie, na którym pan Janusz Siwek opowiadał o kieleckich zegarach słonecznych. ŹRÓDŁO

Nie było nam dane tam być, ale zdobyłem numer telefonu do pana Siwka i rozmawiałem z nich przesz chwilę. To on właśnie naprowadził mnie na zegar w Pałacu Zielińskiego. Pan Siwek wspominał też w rozmowie o co najmniej dwóch zegarach, które przed laty mieściły się na ścianach klasztoru znajdującego się na pobliskim wzgórzu (w tej chwili nie pamiętam jego nazwy). Potwierdzenie owego faktu odkrył w starych dokumentach znalezionych w kronice miejskiej.

[Braciszek Di 1]

147 [Lublin] woj. lubelskie. Ogród Saski, al. Racławickie. Zegar przeszedł wiele przemian i o jego odnowienie stoczona została cała batalia prowadzona przez prof. Longina Gładyszewskiego, któremu pomógł Kurier Lubelski publikując przez okres dwóch lat serię artykułów opisujących losy zegara i kolejne etapy jego odtworzenia.

 

[Braciszek Di 1]

148 [Lublin] woj. lubelskie. Kuria ? Pałac Biskupi, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2. Zegar znajduje się w ogrodzie, do którego dojść można jedynie przez wąski przesmyk między jednym z budynków Kurii a murem odgradzającym ją od ulicy. Zegar jest niewidoczny z ulicy i zapewne dlatego tak niewiele osób o nim wie. Powstał w roku 1876, o czym świadczy umieszczony na nim napis. Poza tym niewiele o nim wiadomo.

 

[zbyszke 11]

Po konsultacji z moderatorem zamieszczam zdjecia zegara slonecznego ze spodjasnogorskiego parku w Czestochowie:

 

 

Zegar ma ciekawa historie. Jest to bowiem cokol pomnika cara Aleksandra II. Pomnik zostal wystawiony w Czestochowie jako wyraz wdziecznosci chlopow Kongresowki za uwlaszczenie 1864 roku. Jak to dokladnie bylo, zdania sa podzielone - czy pomnik sfinansowala calkowicie carska administracja, czy tez polscy chlopi rzeczywiscie sie na pomnik zrzucili (przy mniej lub bardziej dyskretnym nacisku ze strony tejze administracji). Warunki uwlaszczenia w Kongresowce byly przeciez bardziej korzystne niz w Rosji wlasciwej. W kazdym razie po odzyskaniu niepodleglosci pomnik zburzono, a cokol wykorzystano na zegar sloneczny. Dzis stoi on przed obserwatorium astronomicznym, aktualnie bedacym w remoncie (stad otoczenie widoczne na zdjeciu).

[Braciszek Di 1]

Dzięki Zbyszke za te fotki i opowieść

Dodać trzeba, że sam zegar również przeszedł niedawno renowację - stąd to błyszczące złoto w dekoracjach gnomonu i oznaczeniach na tarczy. Niebawem dorzucę garść moich zdjęć tego zegarka, które wykonałem pod koniec zeszłego roku. Zegary Częstochowy czekają jednak w kolejce do wrzucenia tu wraz z kilkoma innymi zegarami. Ja zaś czekam na koniec sesji w szkole

[Braciszek Di 1]

149 [Częstochowa] woj. śląskie. Plac Rady Europy przy Dworcu PKP. Nie wiem kiedy dokładnie powstał, ale biorąc pod uwagę konstrukcję nie mogło to być więcej jak kilka lat temu. Zegar wkomponowany jest w fontannę ustawioną na środku placu, zaś liczby godzinowe w otaczającą ją czerwoną kostkę.

 

[Braciszek Di 1]

150 [Częstochowa] woj. śląskie. Rondo Mickiewicza. Zegar znajduje się na ścianie kamienicy na wysokości drugiego piętra, między oknem a balkonem. Posiada on identyczną inskrypcję jak zegar znany z Wadowic - "Czas ucieka, wieczność czeka". Jego autorem jest artysta plastyk Andrzej Baranowski, który mieszka w tym budynku. Zegar wskazuje czas lokalny.

 

[Braciszek Di 1]

151 [Częstochowa] woj. śląskie. Kamienica przy Starym Rynku 26. Zegar jest niewidoczny od ulicy - żeby go zobaczyć trzeba przejść przez bramę na niewielkie podwórze. Na zegarze widać próby odtworzenia, które nie dały niestety zbyt dobrego efektu, ale mimo to odczytać można datę, która wydaje się wskazywać na rok jego powstawnia - 1898 oraz inicjały JJ w lewym górnym rogu tarczy i JR w prawym dolnym. W prawym górnym roku widać resztki jakichś liter, ale niestety są już nieczytelne.

 

[Braciszek Di 1]

152 [Częstochowa] woj. śląskie. Jasna Góra, Klasztor Paulinów, nad wejściem do bazyliki. Pierwszy z dwóch zegarów umieszczonych nad bramą wejściową pomiędzy którymi widnieje postać jednego ze świętych. Oba zegary różnią się między sobą wyłącznie rodzajem liczb - ten posiada liczby arabskie.

 

[Braciszek Di 1]

153 [Częstochowa] woj. śląskie. Jasna Góra, Klasztor Paulinów, nad wejściem do bazyliki. Drugi z bliźniaków - tym razem oznaczenia rzymskie.

 

[Braciszek Di 1]

154 [Częstochowa] woj. śląskie. Jasna Góra, Klasztor Paulinów, wieża. Zegar znajduje się nieco na uboczu kompleksu klasztornego, tuż przy murach obronnych. Zobaczyć go można wyruszając na wycieczkę wokół klasztoru. Niestety odkąd na murach wybudowano wielki odkryty ołtarz, zegar jest bardzo trudny do wypatrzenia.

 

[Braciszek Di 1]

155 [Częstochowa] woj. śląskie. Jasna Góra, Klasztor Paulinów, wewnętrzny wirydarz klasztoru. Zegar mało znany i rzadko oglądany, gdyż zobaczyć go można jedynie przez okna Sali Rycerskiej i niewielkiego holu przed wejściem do niej. Żeby wejść na teren wewnętrznego dziedzińca trzeba najpierw przekroczyć furtę klasztorną, której strzeże klauzura. Zegar ma mocno wykrzywiony gnomon.

 

[Braciszek Di 1]

156 [Częstochowa] woj. śląskie. Obserwatorium Astronomiczne PTMA, Park Staszica. W otoczeniu Klasztoru na Jasnej Górze w Parku Staszica zobaczyć można zegar, który już wcześniej był tu pokazywany i opisywany, więc nie będę powtarzać. Aktualnie Obserwatorium jest remontowane i stąd zdjęcia w otoczeniu placu budowy.

 

[Braciszek Di 1]

157 [Częstochowa] woj. śląskie. Kawiarnia Ravel House, ul. Najświętszej Marii Panny 69. Odkryty przypadkiem przez Eli zegar we wnętrzu kawiarni. Poza kawiarnią w lokalu mieści się biuro podróży. Na zegarze inskrypcja łacińska Aspice, Respice, Prospice oraz współrzędne geograficzne: Lat. 35°33' N. Long. 77°01' W. odpowiadające Filadelfii jeśli dobrze pamiętam.

 

[Braciszek Di 1]

158 [Goleszów] woj. śląskie. Zegar przy kościele w Goleszowie. Jest to mała miejscowość niedaleko Ustronia. Ten równikowy zegar stoi między kościołem a budynkiem plebanii.

 

[Braciszek Di 1]

159 [Wisła] woj. śląskie. Kościół ewangelicki w Wiśle przy głównym deptaku. Zegar na ścianie południowej widoczny od strony ogrodu. Ciekawostką jest umieszczenie umieszczenie liczb godzinowych na krawędziach niszy, w której znajduje się zegar.

 

[Braciszek Di 1]

160 [Międzyrzec Podlaski] woj. lubelskie. Szpital Miejski z lat 1846-50. Przebudowany w wieku XX. Zegar wykonany błędnie - nieprawidłowe umocowanie gnomonu uniemożliwia mu pokazywanie czasu. Możliwe jest, że w czasie remontu oryginalny zegar został usunięty i w jego miejsce na elewacji zamocowano tablicę z godzinami. Aktualnie jest to raczej ozdoba niż funkcjonalny czasomierz.

 

[Braciszek Di 1]

161 [biała Podlaska] woj. lubelskie. Park Radziwiłłowski. Zegar zaprojektowany w 1991 roku przez profesora Franciszka Zdanowskiego, o czym informuje przymocowana do cokołu tabliczka. Po jego czterech strona barwne obrazki przedstawiające kolejno kopernikowski symbol heliocentryzmu, planetę Saturn, galaktykę spiralną oraz kometę Morehousea z 1908 roku. Oprawa zegara mocno zatem wiąże go z astronomią. Zegar jest typu równikowego. Identyczny zobaczyć można w Drohiczynie.

 

[Braciszek Di 1]

162 [Włocławek] woj. kujawsko-pomorskie. Zegar na Katedrze na kaplicy Najświętszej Marii Panny. Zegar przeniesiono na ścianę kaplicy w XVI w. Przypuszczać można, że pierwotnie znajdował się na ścianie kościoła aktualnie zakrytej przez dobudowaną wtedy kaplicę. Podobno zegar wykonał Mikołaj Wodka, którego uznaje się za jednego z pierwszych nauczycieli Kopernika. Inne źródła przypisują zegar Kopernikowi, jednak prawdopodobnie jedynie pomagał przy jego budowie. Wodka wykładał w Bolonii gnomonikę i znany był tam jako Abstemius.

 

[Braciszek Di 1]

No to jesteśmy mniej więcej na bieżąco z naszymi fotograficznymi poszukiwaniami - KONIECZNIE ODWIEDŹ POPRZEDNIĄ STRONĘ TEGO WĄTKU

 

A tak przy okazji pochwalę się nowym odkryciem. Otóż jak się okazało w ostatni weekend w Warszawie mamy nie 30, a 32 zegary słoneczne Jeden z kościołów w centrum miasta ukrywał dwie sztuki - po jednym na każdej wieży. Fotki i więcej szczegółów zamieszczę, gdy dostanę się na podwórze, z którego widać ten mniej dostępny

 

Pozdrawiam wszystkich zaglądający do tego kącika

[Braciszek Di 1]

163 [Warszawa] woj. mazowieckie. Kościół Świętego Ducha, ul. Nowomiejska 23 - wieża zachodnia. Zegar widoczny tylko do strony ulicy Długiej. Dość trudno go wypatrzyć, o czym świadczyć może fakt, że choć wielokrotnie obok niego przechodziłem, to dopiero świadome wpatrzenie się w szczegóły wieży pozwoliło go dostrzec.

 

[Braciszek Di 1]

164 [Warszawa] woj. mazowieckie. Kościół Świętego Ducha, ul. Nowomiejska 23 - wieża wschodnia. Zegar widoczny od strony ulic Podwale/Wąski Dunaj i z dziedzińca restauracji meksykańskiej przy ul. Podwale 29. Zegar posiada sam gnomon bez liczb godzinowych.

 

[Braciszek Di 1]

165 [inowrocław] woj. kujawsko-pomorskie. Ratusz, na wieży. Niestety po zegarze zostało już tylko parę cegieł i miejsce ładnie odcięte od reszty ściany.

 

[Braciszek Di 1]

166 [inowrocław] woj. kujawsko-pomorskie. Park Uzdrowiskowy (Solankowy). Zegar w postaci wielkiego pawia stojący przed głównym wejściem do Parku.