Jak zostać zegarmistrzem ?

[Safinowski 82]

Lut cynowo ołowiowy nie najlepiej spełnia swoją rolę. Dobry jest stop cyny z miedzią. Zamiast lutu o temperaturze topnienia 800-900 można użyć lut o większej zawartości srebra i temperaturze topnienia około 700. Pozdrawiam

[Arek_Win 77]

Odp. 16.

W zegarmistrzostwie używa się luty:

• miękkie, które są stopami cyny i ołowiu temperatura topnienia 300-350°C. Im więcej cyny w lucie tym niższa temperatura topnienia lutu.
• twarde - temperatura topnienia 700-950°C Lutem twardym może być miedź (do stali), mosiądz (stal i inne metale), stop srebra 7-70% Ag, 5-25% Cu, reszta Zn (mosiądz, miedź, srebro i wyroby precyzyjne).

Najniższą temperaturę topnienia z lutów twardych mają luty zawierające srebro. Im więcej srebra w lucie, tym niższa jest jego temperatura topnienia.

[dziadek 1771]

Pytanie Nr.16 - poprawna odpowiedź to:

 

"1-  Lut miękki, składający się z cyny i ołowiu;

  2-  Lut mosiężny, składający się z mosiądzu z większą zawartością cynku;

  3-  Lut srebrny, składający się ze srebra, miedzi i cynku;

  4-  Lut złoty, składający się ze złota, srebra i mosiądzu.

 

Metali szlachetnych nie należy nigdy lutować cyną."

 

17 - "Jakich materiałów używa się do czyszczenia?"

Edytowane 13 Października 2013 przez dziadek

[Arek_Win 77]

Odp. 17.

Do czyszczenia płyt zegarów stosuje się:

• Benzynę;
• Roztwór amoniaku, acetonu, mydła, kwasu szczawiowego. Przepis na stronie 405 „Technologii mechanizmów zegarowych, Montaż konserwacja naprawa” B.Bartnik, W.Podwapiński 1982r. Współcześnie stosuje się płyny „Gronal”, „Elma”;

Do czyszczenia włosów zegarków:

• Eter etylowy.

[Frytejro 3]

hehe ja bym wymienil

benzyne

, do wlosow rowniez eter ,

 oraz

ług mydlany .. czyli 50%spirytus, 20 amoniak i 30 spirytus mydlany.. wg Durskiego przewaga ługu nad benzyna jest poza czyszczeniem to ze doskonale odnawia zlocone lub srebrzone mostki i plyty .    

 

Ja chciem na chwile jeszcze wrocic do lutowania twardego. Czy stosuje sie to do lutowania czesci zegarkow ? chodzi mi o to czy sa takie mikroskopijne palniki   by takie male czesci lutowac, czy luty twarde tycza sie tylko elementow zegarow?

Edytowane 14 Października 2013 przez Frytejro

[Piotr Ratyński 551]

Ja chciem na chwile jeszcze wrocic do lutowania twardego. Czy stosuje sie to do lutowania czesci zegarkow ? chodzi mi o to czy sa takie mikroskopijne palniki   by takie male czesci lutowac, czy luty twarde tycza sie tylko elementow zegarow?

Oczywiście, że stosuje się, jednak w przypadku części mechanizmów rzadko, gdyż w tym przypadku lepsze jest dorobienie zepsutej części w całości nowej. Głównie stosuje się ten typ lutowania do kopert i tarcz. A palniki nie muszą być wcale takie mikroskopijne, jedynie płomień przez nie wytwarzany powinien być wielkością dostosowany do wielkości lutowanych detali.

Złotnicy do wszystkich swoich prac stosują lutowanie twarde, a jakie filigranowe ozdóbki potrafię zrobić.

[Frytejro 3]

O dzieki!. chodzilo mi o koncówki, taka małą lut lampe posiadam, ale nie na takie małe koncówki,, nie sadzilem ze az takie małe wystepują.. i domyslalem sie ze zapene nie lutuje sie czesci mechanizmu, ale myslalem o tarczy własnie 

Edytowane 14 Października 2013 przez Frytejro

[Piotr Ratyński 551]

Jeszcze do niedawna (z mojej perspektywy) w naszych realiach były stosowane przede wszystkim palniki takie jak ten link, i dawały sobie radę ze wszystkim, ale obecnie to jest tego do wyboru i koloru...

[Frytejro 3]

Noo to taki wlasnie zestaw posiadam , ale kurde.. jak nózke do tarczy zegarka 35mm przylutowac tym.. kurde...  kiedys musze pociwczyc  

[dziadek 1771]

Pytanie Nr.17 - poprawna odpowiedź to:

 

"Mechanizmy zegarowe czyści się przez wyługowanie ich w kąpieli, składającej się z 1 litra wody, 100g szarego mydła i 1 litra salmiaku.

Mechanizmy zegarkowe czyście się zwykle w benzynie wzgl. eterze.

Do wyczyszczenia bardzo małych mechanizmów zaleca się także mycie w mydlinach, opłukanie w alkoholu i osuszenie w trocinach bezżywicowych.

Łożyska oczyszcza się zaostrzonym czyszczakiem, koperty zaś salmiakiem i kredą przy pomocy szczotki."

 

18 - "Jakie materiały używa się do szlifowania i polerowania?"

 

 

 

PS.

Mam kolegę który kolekcjonuje i naprawia zegarki kieszonkowe z dużą ilością komplikacji i ma bardzo maleńki palnik jubilerski starej polskiej produkcji, na gaz i sprężone powietrze. Ma również bardzo ciekawy palnik amerykańskiej produkcji, który jest tak skonstruowany, że sam siebie nie nagrzewa w czasie pracy. Jak będę do niego jechał w najbliższym czasie, to wezmę aparat i zrobię kilka zdjęć i dołączę do tego posta

[Frytejro 3]

odp18 :

 

- Proszek diamentowy z oliwą

- Korund

- Elektrokorund

- Szmergiel

- Płótna ścierne (korundowe, karborundowe, krzemowe i szklisty glasspapier)

- Piaskowce

- Kamienie oliwione 

- Łupek niebieski

- Pumeks

- Wegiel drzewny

- Trypla

- Diamentyna

- Wapno wiedeńskie

- Kreda

- Kreda szlamowana

- Pasta ścierna

- Róż polerowniczy 

- pasta polerownicza

 

na str 70 zegarmistrzostwa cz2  jest tabelka co którym materiałem mozna polerowac/szlifowac 

Edytowane 14 Października 2013 przez Frytejro

[Arek_Win 77]

Odp. 18.

 

Materiały używane do szlifowania:

• korund
• diament
• węglik boru
• węglik krzemu
• elektrokorund
• pumeks
• węgiel drzewny
• lidyt
• kamień Missisipi

Materiałami ściernymi nazywa się rozdrobnione ciała stałe w postaci ziarn, służące jako materiał do szlifowania. Materiały ścierne stosuje się w stanie luźnym lub w postaci narzędzi ściernych.

 

 

Materiały używane do polerowania:

• czerwień polerownicza
• zieleń polerownicza
• wapno wiedeńskie
• tlenek ceru
• diamentyna
• kreda

Polerowanie jest obróbką metali, która ma za zadanie usunięcie chropowatości powierzchni i nadanie jej dużego połysku. Różni się tym od szlifowania, że nie zachodzi podczas tej obróbki skrawanie wiórów z metalu.

[kiniol 2519]

Odp. 18.

 

Materiały używane do szlifowania:

• korund
• diament
• węglik boru
• węglik krzemu
• elektrokorund
• pumeks
• węgiel drzewny
• lidyt
• kamień Missisipi

Materiałami ściernymi nazywa się rozdrobnione ciała stałe w postaci ziarn, służące jako materiał do szlifowania. Materiały ścierne stosuje się w stanie luźnym lub w postaci narzędzi ściernych.

 

 

Materiały używane do polerowania:

• czerwień polerownicza
• zieleń polerownicza
• wapno wiedeńskie
• tlenek ceru
• diamentyna
• kreda

Polerowanie jest obróbką metali, która ma za zadanie usunięcie chropowatości powierzchni i nadanie jej dużego połysku. Różni się tym od szlifowania, że nie zachodzi podczas tej obróbki skrawanie wiórów z metalu.

Nie wiedziałem

[dziadek 1771]

Pytanie Nr.18 - poprawna odpowiedź to:

 

"a - Szmergiel - jest to glonka spokrewniona z korundem (szafir, rubin). Znajduje się w większych ilościach i najlepszej jakości na wyspie Naksos;

 

b - Tripel (pochodzi od miasta Tripols) do szlifowania mosiądzu i metali szlachetnych. Składa się przeważnie z ziemi okrzemkowej;

 

d - Czerwień (róż paryki) najwięcej używany środek do polerowania stali, a również i miękkich metali, zawdzięcza swą barwę zawartości żelaza. Wytwarza się przez żarzenie i sproszkowanie zasadowego siarczanu żelaza. Czym większy zastosowany został stopień żarzenia, tym ciemniejsza staje się barwa czerwieni a surowiec twardszy;

 

e - Djamentyna do szlifowania (nr.1) i polerowania (nr.2) stali jest wyżarzoną glinką.

 

Prócz tego używa się pumeks, piaskowiec, łupek, Arkansas, Washite  (Missisipi), India (sztuczny kamień), Karborund."

 

 

19 - "Jakie tłuszcze stosuje się w zegarmistrzostwie? "

[Frytejro 3]

Odp 19:

Oliwy organiczne :  pochodzenia roslinnego i zwierzecego - sa to tzw oliwy tłuste

Oliwy nieorganiczne naturalne 

i oliwy syntetyczne

[Piotr Ratyński 551]

Polerowanie jest obróbką metali, która ma za zadanie usunięcie chropowatości powierzchni i nadanie jej dużego połysku. Różni się tym od szlifowania, że nie zachodzi podczas tej obróbki skrawanie wiórów z metalu.

W drugim zdaniu jest tylko część prawdy. Są oczywiście metody polerowania, gdzie skrawanie nie zachodzi (chemiczne, elektrolityczne, ręczne gładzidłem agatowym itp.), ale podczas polerowania pastami polerskimi praktycznie mamy ubytek materiału, a wiec i skrawanie. Polerowanie pastami jest zaliczane do obróbek ściernych, a pasty do materiałów ściernych, podobnie jak pasty szlifierskie. Skrawanie wiórów wtedy zachodzi, jedynie wióry są o wiele drobniejsze niż przy szlifowaniu. W warunkach ekstremalnych, przy nieumiejętnym polerowaniu, można zauważyć nawet zmianę kształtu polerowanego przedmiotu, co na przykład często się zdarza po odebraniu koperty od galwanizera.

 

Mistrzowskie umiejętności przy polerowaniu pastami, polegają na tym, żeby na finiszu polerowania nie było już ścierania materiału, a tylko samo wygładzanie, co można uzyskać dopiero gdy pasta nabiera koloru prawie czarnego, a nacisk zmniejszymy maksymalnie jak tylko to jest możliwe (można powiedzieć, ze narzędzie wtedy zaledwie głaszcze przedmiot).

Edytowane 16 Października 2013 przez Piotr Ratyński
edycja

[Arek_Win 77]

Odp. 19.

W zegarmistrzostwie używa się olejów od mało lepkich do bardzo lepkich - przechodzących w wazelinę. W zależności od obciążenia i prędkości smarowanych części dobiera się lepkość środka smarnego.

W zegarmistrzostwie stosuje się oleje:

• syntetyczne;
• naturalne (mineralne);
• organiczne tzw. kostne.

Edytowane 16 Października 2013 przez Arek_Win

[dziadek 1771]

Pytanie Nr.19 - poprawna odpowiedź to:

 

"Pierwotnie używano tłuszczów roślinnych, póżniej kostnych, a także rybich, wyrabiane ze szczęk delfinów, obecnie stosuje się mieszanki tłuszczów kostnych i ziemnych."

 

 

Poprzedni właściciel broszury (też zegarmistrz, który zasiadał w komisji egzaminacyjnej), z której cytuję pytania i poprawne odpowiedzi, dołączył do kilku pytań odpowiedzi bardziej szczegółowe. Oto bardziej rozwinięta i szczegółowa odpowiedź do pytania Nr.19.

 

Rozróżniamy oliwy organiczne pochodzenia roślinnego ( z pestek oliwek, siemienia itp.) i zwierzęcego (kostne), są to tzw. oliwy tłuste.

Następną grupę stanowią oliwy nieorganiczne naturalne (mineralne wydobyte z ziemi).

Trzecią grupę stanowią sztucznie wytwarzane oliwy syntetyczne. Wszystkie te oliwy mają zupełnie odmienne właściwości smarowania. 

Dobra oliwa zegarmistrzowska nie powinna gęstnieć przy niższej temperaturze, jak również przy wyższej ciepłocie nie powinna się utleniać i wysychać. Nie powinna rozlewać się, lecz zawsze pozostawać w skupieniu kroplowym i powinna posiadać dostateczną siłę smarną dla danego łożyska. Oprócz tego oliwa powinna być wolna od kwasów, by łożyska i czopy nie były chemicznie atakowane i nie oksydowały.

Najważniejszą dla zegarmistrzów jest oliwa kostna, która wytwarzana jest z kości i racic świeżo zabitego bydła rogatego i baranów. Oliwa ta odznacza się dużą tłustością i przylepnością, utrzymując się w zwięzłych kroplach na przedmiocie. Ma jednak wady, łatwo łączy się z tlenem, rozkłada się pod wpływem niektórych metali zawierających siarkę lub fosfor i wysycha.

Oleje mineralne otrzymywane drogą destylacji ropy naftowej lub z produktów węgla kamiennego, są w przeciwieństwie do oliw organicznych nadzwyczaj odporne na rozkładające je wpływy. Posiadają jednak tę stronę ujemną, że łatwo rozpływają się, przyczyną jest to, że oleje mineralne posiadają znaczniejszą włoskowatość (kapilarność).

Przez połączenie oliwy kostnej z mineralną, wady obydwu oliw prawie znikają i dopiero wówczas dają pełnowartościowe smary do zegarków, tym więcej, że i odpowiednią płynność oliwy można wtedy łatwiej zachować. Dlatego większość oliw zegarmistrzowskich to mieszaniny olejów organicznych i mineralnych.

Czystej oliwy kostnej używa się obecnie tylko do lekkiego i delikatnego smarowania palet w zegarkach kieszonkowych i naręcznych.

Do mniej obciążonych łożysk, z szybciej obracającymi się czopami np. kółka pośredniego, sekundowego i wychwytowego musi być użyta oliwa rzadsza.

Do łożysk wałka sprężynowego powinna być użyta oliwa gęstsza, a do mechanizmu naciągowego nawet wazelina (oliwa z łojem baranim).

Do sprężyn napędowych zalecany jest smar z dodatkiem czystego grafitu.  

Oliwa syntetyczna jest smarem sztucznie wytwarzanym z mniejszą zdolnością smarowania i mniejszą przylepnością. Uzyskiwana jest na drodze chemicznej, gdyż w tej formie nie spotyka się jej w przyrodzie.

Jednak oliwa syntetyczna wykazuje i dodatnie cechy, jak; skupianie się w krople, nie rozlewa się szeroko, i jest nieczuła na szkodliwe wpływy powietrza i metali, nie wysycha przez dłuższy czas.

Cechy dodatnie przeważają nad ujemnymi, tym więcej, gdy do oliwy syntetycznej dodamy około 10% oliwy naturalnej.

 

Dodam może tylko, że powyższy opis oliwy syntetycznej był pisany prawdopodobnie w latach pomiędzy rokiem 1950 a rokiem 1970. Obecnie oliwa syntetyczna sama w sobie, ma dużo lepsze właściwości.

 

20 - "Jak należy przechowywać oliwy zegarowe?"

[Arek_Win 77]

Odp. 20.

Oleje zegarmistrzowskie należy przechowywać szczelnie zamknięte w fabrycznych butelkach w miejscu nie narażonym na działania światła i w temperaturze pokojowej. Światło i temperatura powodują starzenie się oleju. Do pracy należy porcję oleju wlać do olejarki. Nie wolno nabierać oleju oliwiakiem czy też śrubokrętem bezpośrednio z butelki, ze względu na możliwość zanieczyszczenia całej butelki oleju.

Edytowane 16 Października 2013 przez Arek_Win

[Frytejro 3]

A myslalem ze dzis nie odpowiem bo nie mam materiałow przy sobie i jestem poza domem, ale akurat to pamietam - tak ze bedzie to czysto z pamieci wywód 

 

Odp20,

Oliwy nalezy przechowywac w szklanych pojemnikach, w temp pokojowej zdala od promieni słonecznych, szczelnie zamknięte. Nie należy pozostawiac oliwy otwartej - nie ze  wzgledu na mozliwosc zabrudzenia, czy rozlania a kontakt z powietrzem, który tez jej szkodzi.  Oliwy nie powinno nabierać się bezposrednio z butelki, by jej nie zabrudzic, należy stosować do tego olejarki - do kazdego oleju inna oliejarka. Jezeli nie mamy olejarki, mozna sobie ją wykonać samemu ze starego bębna sprezyny zegarka naręcznego i wypełnic.. ( no i wlasnie nie pamietam czym   ).  Oliwiaki nalezy trzymac zawsze w idealnej czystosci, również zamknięte i nie czyscic materiałem który moze zostawic na nich jakies włoski.

 

Pamietam ze doczytalem się wzmianki w którejs z posiadanych ksiązek, ze zakrętka czy dekielek pojemnika oliwy powinien być również szklany a nie z tworzywa. Domyslam się ze jest to juz raczej nieaktualny zapis, ? bo orginalnie pakowane oliwy sa w szklanych butelkach z plastikową nakrętką. Czy to miało zwiazek z oliwami starszego typu? czy moze innym sposobem wytwarzania nakrętek? albo jedno i drugie?

Edytowane 17 Października 2013 przez Frytejro

[Piotr Ratyński 551]

Czy zegarmistrze stosują jeszcze obecnie oliwy pochodzenia zwierzęcego i roślinnego?

[Arek_Win 77]

Czy zegarmistrze stosują jeszcze obecnie oliwy pochodzenia zwierzęcego i roślinnego?

 

Prawie pewne, że nikt ich nie stosuje. Są nowe znacznie lepsze oleje. Olej roślinny pewnie jest olejem schnącym . Tak smarowany zegar trzeba było często myć i konserwować. Kiedyś kupiłem mechanizm kukułki posmarowany (polany) olejem jadalnym i nawet "Gronal" nie mógł sobie poradzić z tym zaschniętym olejem. Wymycie tak potraktowanego mechanizmu było bardzo pracochłonne.

 

Wydaje mi się, że w USA był sklep z olejem kostnym dla tradycjonalistów, ale nie jestem pewny.

 

Kiedyś w dyskusji chyba na forum napisano, że zegarmistrzowie lubili olej kostny z tego względu, że gdy się zestarzeje zakleja mechanizm. Dzięki temu mieli klienta znowu po  3 latach.

Edytowane 17 Października 2013 przez Arek_Win

[dziadek 1771]

Pytanie Nr.20 - poprawna odpowiedź to:

 

"W szczelnie zamkniętych butelkach, w ciemnym, suchym i chłodnym miejscu."

 

21- Jakie rodzaje drewna używa zegarmistrz w robocie warsztatowej?

 

PS.

Jest to ostatnie pytanie z działu "Materiały", następny dział to "Narzędzia".

[Arek_Win 77]

Odp. 21.

Zegarmistrz używa w warsztacie następujące rodzaje drewna:

• trzmieliny na czyszczaki;
• rdzenia bzu do czyszczenia czopów.

 

W zasadzie z bogatego opisu różnych gatunków drewna używanego przez zegarmistrza na str 108 "Zegarmistrzostwa" cz. 2, 1948 r. można jeszcze dodać:

• korek - do szlifowowania części zegarkowych ja mam uchwyty korkowe do szlifowania na tokarce prawdopodobnie szkiełek
• buk jako płyta polerownicza lub tarcza do polerowania.

W końcu zegarmistrz nie jest stolarzem , a uchwyty do pilników są gotowe do kupienia.

Edytowane 18 Października 2013 przez Arek_Win

[Frytejro 3]

odp 21

swierk lub jodla

trzmielina

korek

rdzen bzu czarnego

trociny bezzywiczne

grab

buk

lipa

 

do  zego sluza ww drzewa mozna przeczytac z zegarmistrzostwo cz2 srt 106.107

Edytowane 18 Października 2013 przez Frytejro