Mamy kolejny Flieger Friday, czyli Pilotowy Piątek - więc coś dla tych, którzy lubią od czasu do czasu poczytać ględzenie o lotniczych zegarkach
Ciąg dalszy prezentacji produkowanych po II wojnie światowej, limitowanych serii 55-milimetrowych B-Uhrów marki Laco. Przypomnę: zaczęło się 11 lipca br. na stronie 159 tego wątku opisem mojego zegarka, a potem była pierwsza powojenna seria, która pojawiła się w roku 2000 z okazji 75-lecia firmy - 7 września br., na str. 163. Dziś kilka zdań o kolejnych dwóch edycjach.
Sukces jubileuszowej serii 75 zegarków, zbudowanych z części pochodzących ze starych zapasów, sprawił, że w roku 2003 firma powróciła do seryjnej produkcji różnych modeli B-Uhrów, o średnicach mniejszych niż 55-milimetrowy oryginał. Zegarki sprzedawały się świetnie, marka znów zaczęła kojarzyć się jako producent lotniczych czasomierzy, więc w roku 2005 - z okazji 80-lecia - firma Laco wypuściła równolegle kolejne dwie serie B-Uhrów o średnicy 55 mm: 500 szt. z tarczą typu A (ref. 861334) i 500 szt. z tarczą B (ref. 861367). Producent określa te Beobachtungsuhry mianem limitowanych, inni z kolei twierdzą, że liczba 500 sztuk nie zasługuje na miano serii limitowanej, bo to za dużo. Tak czy owak zegarki są numerowane, a zapis numeracji jest w stylu numerów limitek, czyli XXX/500. Odnosi się on osobno do zegarków typu A i bliźniaczych technicznie typu B. Czyli np. nr 088/500 występował zarówno w referencji 861334 Baumuster A, jak i 861367 Baumuster B.
Jak wspomniałem wyżej, wszystkie 1000 sztuk zegarków to techniczne bliźniaki. Mają te same koperty: współczesnej produkcji, formą wiernie odwzorowujące kopertę wojennego oryginału, ale materiałem konstrukcyjnym już nie. Koperty z czasów III Rzeszy były antymagnetyczne, z niklowanego mosiądzu, lakierowane. Te w zegarkach ref. 861334 i 861367 są stalowe, matowo szkiełkowane. No i różnią się od wojennych jeszcze jednym, dla wielu odbiorców bardzo istotnym szczegółem: otóż z boku koperty brakuje oznaczenia numeru specyfikacji lotniczej FL 23883. Szafirowe szkło jest wypukłe, przeszklony dekiel wciskany, a w środku cyka szwajcarski mechanizm ETA A07.111.
ETA A07.111 to pierwszy werk z serii Valgranges (nazwa to połączenie marki Valjoux & i nazwy miasta Granges) - mechanizmów konstrukcyjnie wywodzących się od automatycznego chronografu Valjoux 7750. Rodzina Valgranges to werki większe od Valjoux, o dłuższej rezerwie chodu, wysokiej częstotliwości pracy 28800 bph, przeznaczone do nowoczesnych dużych zegarków i produkowane od 2004 do 2021 roku. ETA A07.111 to mechanizm z centralnym sekundnikiem i stopsekuną, z datownikiem, łożyskowany na 24 kamieniach. W omawianych Laco ref. 861334 Baumuster A i 861367 Baumuster B werk pozbawiony jest datownika, a na wahniku naniesiono logo firmy z Pforzheim.
W obu typach zegarków wszystkie trzy wskazówki są luminescencyjne, a godzinowe mają szarą obwódkę. W zegarku ref. 861334 z tarczą A zamontowano wskazówki typu A, czyli "lance": smuklejsze, niż w typie B, z dłuższą wskazówką godzinową. Klasyka, zgodna z historycznym oryginałem. W zegarku 861367 z tarczą B było ciekawiej.
Pewnie wszyscy na naszym Forum wiemy, że Beobachtungsuhry typu B oficjalnie wprowadzono w roku 1941. W celu poprawy czytelności na tarczy nadrukowano dodatkowy, wewnętrzny okrąg godzinowy, a znaną z typu A zewnętrzną podziałkę godzinowo-minutową, zastąpił okrąg minutowy, z oznaczeniami liczbowymi stopniowanymi co pięć minut. Pierwotnie B-Uhry Baumuster B miały gładki okrąg wewnętrzny, bez punktów luminescencyjnych. Zmieniły się też wskazówki: "lance" zostały zastąpione "mieczami", z krótszą wskazówką godzinową, wodzącą po wewnętrznym okręgu godzinowym. Od początku roku 1945 wprowadzono kolejną zmianę i tarcza B była teraz dostępna z okręgiem godzinowym z naniesionymi luminescencyjnymi punktami. Wskazówki zostały przejęte z poprzedniego modelu, więc długość wskazówki godzinowej nadal odpowiadała promieniowi okręgu wewnętrznego. Odtąd wszystkie B-Uhry, które trafiały do fabryki Laco w celu naprawy lub serwisu, były wyposażane w tę tarczę - także te, które pierwotnie miały tarczę A bez okręgu godzinowego lub B z gładkim okręgiem. I po tym tarczowo-wskazówkowym wstępie historycznym wracamy do opisywanych tu zegarków. Model 861367 jest pierwszym powojennym B-Uhrem Laco Baumuster B z późniejszą tarczą, ze świecącymi punktami na okręgu godzinowym. Lumę naniesiono tu na wszystkie minutowe indeksy liczbowe. Wygląda to lepiej, bo na tarczy więcej się świeci, ale nie jest to zgodne z historycznym oryginałem, w którym świeciły tylko liczby parzyste: 10, 20, 30, 40 i 50. No i zastosowano wskazówkowy mix, znany z opisywanego we wrześniu br. modelu na 75-lecie Laco, pokazanego na str. 163 tego wątku: wskazówka minutowa jest typu A, godzinowa typu B. Przypomnę krótko, że według informacji z firmy Laco, każdy fabrycznie nowy Beobachtungsuhr typu B wychodził od nich z obiema wskazówkami B ("miecze"). Zegarki z tarczą B i wskazówką minutową A ("lancą") nie były produkowane seryjnie, lecz konfigurowane były na przestrzeni lat, podczas serwisów i napraw, kiedy to właściwe wskazówki nie były dostępne i wstawiano takie, jakie akurat znajdowano w magazynach.
Pasek z brązowej skóry ma formę zamkniętej pętli, z mosiężnymi nitami przy uchach i stalową, wszytą sprzączką, zwaną "rymarską" czy też "kaletniczą" (z blaszaną rolką, która obraca się podczas przeciągania po pasku, co ułatwia zapinanie, dociąganie i rozpinaniu). Uzupełniają ją trzy szlufki: dwie skórzane i "kaletnicza" ze stalowego drutu.
Jako opakowanie Laco ref. 861334 Baumuster A i ref. 861367 Baumuster B po raz pierwszy pojawiły się piękne, wielkie drewniane pudła z szufladą, zamykane skórzanym paskiem. Na grzbiecie pudła umieszczono mosiężną tabliczkę z firmowym logo i numerem seryjnym zegarka.
Dziękuję za cierpliwe przeczytanie A na koniec tradycyjnie coś dla oka, czyli trochę fotek pokazujących charakterystyczne cechy B-Uhrów Laco ref. 861334 Baumuster A i ref. 861367 Baumuster B. Najpierw reklama firmowa modelu A i trzy zdjęcia egzemplarza o numerze seryjnym 234/500. Na wszystkich kolejnych obrazkach jest już Laco typu B o numerze seryjnym 155/500 - fotki autorstwa holenderskiego sklepu Q-Watches.